Çocuklara Kıraat (Eski Harfli) Dergisi ile Çamlıca Çocuk Dergisinin Söz Varlığı ve Metin Türleri Açısından İncelenmesi
Author :
Abstract
Çocuk dergileri çocuk ile çocuğun içinde yaşadığı toplumun dil, kültür, gelenek, düşünce ve değer yargıları arasında bir etkileşim yaratması bakımından önemlidir. Çocukların dil becerilerini, düşünme becerilerini, estetik zevklerini ve okuma becerilerini geliştirme bakımından çocuk dergileri oldukça fazla yarar sağlayan materyallerdir. Bu çalışmada öncelikle Çocuklara Kıraat dergisi (eski harflerle hazırlanmış nüshaları) ile Çamlıca Çocuk dergisinin okuma metinleri ve türleri belirlenerek bu metinlerdeki kalıplaşmış ifadeler, deyim, atasözü, ikileme ve yardımcı fiillerin sayısal verileri tespit edilmiştir. Ayrıca metinlerin kelime sayıları tek tek belirlenmiş, hangi metnin kaç kelimeden oluştuğu tespit edilmiştir. Her sayının sonunda kullanılan toplam kelime sayısına da bakılmıştır. Bulgular kısmında dergilerin her sayısında hangi metin türüne kaç tane yer verildiği de incelenmiştir. Dergilerin kapakları, içerisinde kullanılan görseller de incelenerek değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Söz varlığı araştırması olan bu çalışma ile çocuk dergilerinde kullanılan dilin maddi manevi kültür ögelerini belirleyerek dilimizin genel söz varlığına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Aynı zamanda dilbilimsel bir araştırma özelliği de gösteren çalışmamızda incelenen iki dergi vasıtasıyla iki ayrı dönemin dil, düşünce, değer ve kültürünü karşılaştırma olanağı da sağlanmaktadır
Keywords
Abstract
Children's magazines are important in terms of creating an interaction between the child and the language, culture, tradition, thought, and value judgments of the society in which the child lives. Children's magazines are very useful materials in respect to improving children's language skills, thinking skills, aesthetic tastes, and reading skills. At the beginning of this study, the numerical data of the stereotyped expressions, idioms, proverbs, reduplications and auxiliary verbs in the Çocuklara Kıraat magazine (the copies prepared in old letters) and the Çamlıca Çocuk magazine were determined by identifying the reading texts and types of these texts. In addition, the word counts of the texts were determined one by one, and it was determined which text consisted of how many words. The total number of words used at the end of each issue was also checked. In the findings section, how many text types are included in each issue of the journals was also examined. The covers of the magazines and the visuals used in them were also examined and evaluated. Owing to this study, which is vocabulary research, is aimed to contribute to the general vocabulary of our language by determining the material and spiritual cultural elements of the language used in children's magazines. It also provides the opportunity to compare the language, thought, value, and culture of two different periods through the two journals examined in our study, which is also the type of linguistic research.
Keywords
- Apaydın, N. (2010). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Aytan, T. (2016). Türk çocuk edebiyatı üzerine bir söz varlığı çalışması: atasözleri. Milli Eğitim Dergisi, 210, 425-445.
- Barutçu, T. (2010). Çocuklara Kıraat (1881) ve Sevimli Mecmua (1925) dergilerindeki çeviri metinler ve dış dünya üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Kaptan, A. Y., & Sürmeli, K. (2011). Çocuk dergilerinde karşılaşılan tipografi sorunları ve çözüm önerileri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 183-197.
- Kür, İ. (1991). Türkiye’de süreli çocuk yayınları. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi.
- Okay, C. (1999). Eski harfli çocuk dergileri. İstanbul.
- Över, S. (2013). “Çocuk Dostu” isimli eski harfli çocuk dergisinin yeni alfabeye aktarımı ve incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Şimşek, T. (2011). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı. Ankara: Grafiker.
- Tanrıkulu, F. (2014). Medya okuryazarlığı bağlamında çocuk dergileriyle zenginleştirilmiş Türkçe dersinin etkililiği: bir eylem araştırması. Doktora Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Türk Dil Kurumu (2021). Türkçe güncel sözlük. https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 15.11.2021)
- Yalçın, A. & Aytaş, G. (2014). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, 8. Basım, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
