Author :
Abstract
19. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nde reform hareketlerinin hayata geçirildiği bir zaman
dilimi olmuştur. Fransız İhtilalinden sonra Avrupa kıtasında başlayan milliyetçilik
akımlarının, çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı Devleti’ni, isyanlara ve ayrılıkçı fikirlere
götürdüğü bir ortamda Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla bu durumun önüne geçilmeye
çalışılmıştır.
Osmanlı Devleti’nde klasik dönemde mahkemeler şer’i hukuka göre karar veren
kadılarca idare edilirdi. Kadılar medrese eğitimi aldıktan sonra derece ve kıdemlerine uygun
bölgelere atanarak adaletin tesisi için çalışırlardı. Tanzimat Dönemi ile Batı kanunları iktibas
edilmiş ve bu kanunlara uygun yargılama yapan mahkemeler kurulmuştur. Kurulan
mahkemelerde bu kanunları anlayıp, uygulayabilen nitelikte kadı-naibler yetiştirmek
amacıyla Batı tarzı eğitim veren kurumlar oluşturulmuştur. Çalışma konumuz olan hukuk
eğitimi kapsamında Muallimhane-i-Nüvvab okulları atılan ilk somut adım olması nedeniyle
önemlidir. Çalışmada bu okula ilişkin veriler toplanmaya çalışılmıştır. Nüvvab Okulları’nın
sadece Anadolu topraklarında değil Balkanlarda da açıldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle
Şumnu ve Saraybosna Nüvvab Mektepleri de çalışmada kendisine yer bulmuştur. Okullara
ilişkin kuruluş amaçları, fiziki şartlar, giriş ve mezuniyet şartları, mezunlara ilişkin bilgiler
yönüyle kurum aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
The 19th century was a time period in which reform movements were implemented in
the Ottoman Empire. In an environment where the nationalist movements that started in the
European continent after the French Revolution led the Ottoman Empire, which had a
multinational structure, to rebellions and separatist ideas, this situation was tried to be
prevented with the declaration of the Tanzimat Edict.
In the classical period in the Ottoman Empire, the courts were administered by kadis
who made decisions according to shar'i law. After receiving madrasah education, kadis would
be assigned to regions suitable for their degree and seniority and worked for the establishment
of justice. With the Tanzimat Period, Western laws were quoted and courts that made
judgments in accordance with these laws were established. Western-style education
institutions were established in order to train women-naibs who could understand and apply
these laws in the established courts. Muallimhane-i-Nüvvab schools are important because
they are the first concrete step taken within the scope of legal education, which is our study
subject. In the study, data about this school was tried to be collected. It has been determined
that Nuvvab Schools were opened not only in Anatolian lands but also in the Balkans. For this
reason, Shumen and Sarajevo Nuvvab Schools also found a place in the study. The institution
has been tried to be clarified in terms of the aims of the establishment of the schools, physical
conditions, entry and graduation conditions, and information about the graduates.
