Author:
Abstract
Coğrafi yerlere veya yerleşim alanlarına verilen adları; köken, anlam ve yapı bakımından araştıran bilim dalına yer adı bilimi denir (Eren, 1966, s. 155). Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren millî olmayan, resmî işlerde ve haberleşmede karışıklığa yol açan ve halkın telâffuz özelliklerine uygun olmayan yer adları, Türkçe adlarla değiştirilmiştir. Bu araştırmada, yabancı dil ve köklerle adlandırılmış coğrafi yerlere verilen Türkçe yer adlarının yapı özelliklerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma düzeyine göre betimsel olan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Değiştirilen yer adlarıyla ilgili yapılan arşiv taramasında 3708 sayılı Kararname, daha fazla veri sağladığı için, örneklem seçilmiştir. Bu Kararnamede geçen coğrafi terim kısaltmaları hakkında uzman görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşü doğrultusunda düzenlenen yer adları, yapı özelliklerine göre sınıflandırılmış ve her sınıftaki veri yüzde hesabı yapılarak sayısallaştırılmıştır. Bulgular, Türkiye Türkçesinin yapı özelliklerine göre açıklanmış ve ilgili araştırmalar kısmından yararlanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada, değiştirilen yer adlarının yapı bakımından türemiş ve birleşik olduğu; birleşik yapılı yer adlarının ise belirtisiz isim tamlaması ve sıfat tamlamasından oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The names given to geographical locations or residential areas; the branch of science that researches in terms of origin, meaning and structure is called earth science (Eren, 1966, p. 155). The place names, which are not national, cause confusion in official affairs and communication, and do not comply with the pronunciation characteristics of the people, have been replaced with Turkish names since the first years of the republic. It is aimed to determine the structure features of Turkish place names given to geographical places named with foreign language and roots in this study. The scanning model has been used in this study as descriptive according to the level of research. In the archive scan on the changed places names, Decree No. 3708 was chosen as a sample because of provided more data. Expert opinion was consulted on the geographical term abbreviations used in this decree. The place names arranged in line with the expert opinion were classified according to their structure features and the data in each class were digitized by calculating the percentage. The data, described by the structural features of Turkey Turkish and evaluated by using some related research. The place names changed in the research are derived in terms of structure and combined; it is concluded that the compound names of compound structures consist of nonspecific noun clause and adjective clause.