HAKAS TÜRKÇESİNDE BİLDİRME İFADESİ

Author:

Year-Number: 2016-Aralık 2016
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu :
Number of pages: 1-14
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu çalışmada, Güney Sibirya’da yaşayan ve lehçe tasnifinde Kuzey-doğu grubunda yer alan Hakas Türkçesindeki bildirme ifadesinin hangi ekler ve yapılarla kullanıldığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultuda Hakas Türkçesindeki bazı eserler taranarak bildirme ifadesini sağlayan yapılar ve kullanımlar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda Hakas Türkçesinde geçmiş zamanın bildirme şeklinin, isimden sonra gelen “pol-” yardımcı fiili ile yapıldığı görülmüştür. Geçmiş zamanın –dı ile yapılan bildirme çekiminde, pol- fiiline iyelik menşeli şahıs ekleri eklinirken; -ğan’lı şeklin çekiminde ise zamir menşeli şahıs eklerinin kullanıldığı, -ğan’lı çekimin –dı’lı çekime göre daha yaygın kullanıldığı, Türkiye Türkçesinde olduğu gibi Hakasçada da şimdiki-geniş zamanın bildirme şeklinde müstakil bir ekin kullanılmadığı, bildirme ifadesinin olumsuz şeklinin “nimes” kelimesi ile yapıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Abstract

In this study, it is aimed to reserch which appendixes and structures of indicative mood are used in Khakas Turkish which lives in South Sibiria and is classified in the group of North-East dialect. In accordance with this purpose, the structures and usages which form indicative mood have been tried to be found out by scanning some works on Khakas Turkish. In the end of the study, it has been observed that the form of stating past tense is used with the auxiliary verb -pol which comes after the noun. While conjugating -dı suffix of the past tense in the indicative mood, possessive origined personal appendixes are being added; but while conjugating the –ğan form, pronoun origined personal suffixes are being used; -ğan conjugation is used more commonly than –dı; there is no seperate appendix which is used in the indicative mood of present continuous – present tense in Khakas Turkish as in Turkey Turkish; negative form of the indicative mood is made with “nimes” word.

Keywords